Hymn Węgier

„Isten, áldd meg a magyart” („Boże, zbaw Węgrów”) to hymn narodowy Węgier. Utwór jest modlitwą o opiekę, pomyślność i odkupienie dla narodu węgierskiego. Hymn zawiera odniesienia do trudnej historii Węgier, ich walki o wolność i narodowego dziedzictwa. Tekst został napisany w 1823 roku przez wybitnego poetę Ferenca Kölcseya, a muzykę skomponował w 1844 roku Ferenc Erkel, znany kompozytor epoki romantyzmu.

---

Historia hymnu „Isten, áldd meg a magyart”

• Powstanie: Tekst został napisany jako poetyckie odzwierciedlenie „burzliwych stuleci narodu węgierskiego”. Autor nadał mu formę modlitwy, co miało na celu przejście przez cenzurę Habsburgów.
• Oficjalne przyjęcie: Choć pieśń była używana od 1844 roku, oficjalnie uznano ją za hymn Węgier dopiero w 1989 roku, wraz z ustanowieniem Republiki Węgierskiej.
• Pierwsze wykonanie: Muzyczna aranżacja Ferenca Erkela została po raz pierwszy publicznie wykonana w 1844 roku w Teatrze Narodowym w Budapeszcie.

---

Symbolika tekstu

Tekst hymnu ma formę błagalnej modlitwy, skierowanej do Boga o błogosławieństwo i ochronę dla Węgrów. Odwołuje się do historycznych wydarzeń, takich jak mongolska inwazja, jarzmo tureckie czy wojny z Habsburgami. Symbolizuje cierpienia narodu, który mimo przeciwności zachował nadzieję na lepszą przyszłość.

---

Hymn Węgier – Ciekawostki

• W 2006 roku w Budakeszi powstała rzeźba upamiętniająca hymn, zawierająca pełny tekst poematu wkomponowany w krąg dzwonów.

• Pełny tekst hymnu zawiera wiele strof, lecz oficjalnie śpiewana jest tylko pierwsza.

• Alternatywnymi hymnami węgierskimi są patriotyczna pieśń „Szózat” oraz „Marsz Rakoczego”, wykorzystywany podczas uroczystości wojskowych.

Tekst Hymnu Węgier

Isten, áldd meg a magyart
Jó kedvvel, bőséggel,
Nyújts feléje védő kart,
Ha küzd ellenséggel;
Bal sors akit régen tép,
Hozz rá víg esztendőt,
Megbűnhődte már e nép
A múltat s jövendőt!

Őseinket felhozád
Kárpát szent bércére,
Általad nyert szép hazát
Bendegúznak vére.
S merre zúgnak habjai
Tiszának, Dunának,
Árpád hős magzatjai
Felvirágozának.

Értünk Kunság mezein
Ért kalászt lengettél,
Tokaj szőlővesszein
Nektárt csepegtettél.
Zászlónk gyakran plántálád
Vad török sáncára,
S nyögte Mátyás bús hadát
Bécsnek büszke vára.

Hajh, de bűneink miatt
Gyúlt harag kebledben,
S elsújtád villámidat
Dörgő fellegedben,
Most rabló mongol nyilát
Zúgattad felettünk,
Majd töröktől rabigát
Vállainkra vettünk.

Hányszor zengett ajkain
Ozman vad népének
Vert hadunk csonthalmain
Győzedelmi ének!
Hányszor támadt tenfiad
Szép hazám, kebledre,
S lettél magzatod miatt
Magzatod hamvvedre!

Bújt az üldözött, s felé
Kard nyúlt barlangjában,
Szerte nézett s nem lelé
Honját e hazában,
Bércre hág és völgybe száll,
Bú s kétség mellette,
Vérözön lábainál,
S lángtenger fölette.

Vár állott, most kőhalom,
Kedv s öröm röpkedtek,
Halálhörgés, siralom
Zajlik már helyettek.
S ah, szabadság nem virul
A holtnak véréből,
Kínzó rabság könnye hull
Árvák hő szeméből!

Szánd meg Isten a magyart
Kit vészek hányának,
Nyújts feléje védő kart
Tengerén kínjának.
Bal sors akit régen tép,
Hozz rá víg esztendőt,
Megbűnhődte már e nép
A múltat s jövendőt!

Hymn Węgier – polski tekst

Boże, zbaw Węgrów
I obdarz ich swymi łaskami!
Wspomóż swą pomocą słuszną sprawę
Przeciw której walczą Twoi wrogowie.
Los, który tak długo Węgrami pomiatał,
Przynieś im szczęśliwy;
Ucisz ich smutki, które przygniatają
I odpuść przeszłe i przyszłe grzechy.

Z Twoją pomocą nasi ojcowie
Stali się dumą świętych Karpat;
Z Twoją pomocą znaleźli swój dom
Potomkowie rycerza Bendegúza.
Tam gdzie płyną wody Dunaju
A struga Cisy obmywa
Dzieci Arpadów, z Twojej łaski
Dobrze i dostatnio żyjące.

Daj nam uprawiać złote ziarna
Na polach Kún,
I pozwól srebrnemu deszczowi
Zraszać winne grona Tokaju.
Ty zawiesiłeś nasze sztandary
Nad fortecami przeciw dzikim Turkom;
Dumny Wiedeń położyłeś
U stóp króla Macieja.

Lecz niestety, przez nasze winy
Gniew Twój wzbudziliśmy
I Twe gromy poczęły spadać
Na nas z nieba przepełnionego gniewem.
Mongolska strzała przeleciała
Nad naszymi głowami
I zaznaliśmy jarzma tureckiego,
Gnębiącego narody wolnych.

Jakże często słyszeliśmy głos
Dzikich hord Osmańskich,
Cieszących się
Ze zdobycznych mieczy naszych bohaterów!
Jakże często Twoi synowie
Powstawali nad tą ziemią!
A ty dawałeś im ich groby
W tej, którą sami orali!

Choć wróg skryty w jamach
Drży przed atakiem,
Choć przychodzi, by szpiegować,
Nie ma w naszej ziemi domu.
Góry, doliny – gdzieby nie poszedł
Smutek i żałość go otoczą.
Nad morzem krwi
Morze płomieni.

Ponad fortecą obróconą wniwecz
Dawniej radość znajdowaliśmy;
Dziś jedynie jęki i westchnienia
Wznoszą się nad jej murami.
I kwiat wolności nie zakwita
Z rozlanej krwi poległych,
I łzami niewolników płoną
Łzy rozlane naszych sierot.

Zlituj się więc Panie nad Węgrami,
Miotanymi falami gniewu;
Wspomóż ich Swą mocną dłonią
Gdy na morzu cierpienia grozi im zatrata.
Los, którym tak długo ich karałeś,
Przynieś im szczęśliwy
Uśmierzając smutek znany od tak dawna,
I wszystkie grzechy wszystkich dni.

---

Posłuchaj Hymnu Węgier poprzez YouTube poniżej

Najczęściej Zadawane pytania – Hymn Węgier

Kto jest autorem tekstu hymnu Węgier?

Autorem tekstu hymnu jest Ferenc Kölcsey, wybitny poeta węgierski, który napisał go w 1823 roku. Tekst powstał jako refleksja nad burzliwą historią Węgier i nadzieją na lepszą przyszłość.

---

Kto skomponował muzykę do hymnu?

Muzykę skomponował w 1844 roku Ferenc Erkel, węgierski kompozytor i dyrygent epoki romantyzmu. Jego wersja została wybrana w drodze konkursu i stała się oficjalną melodią hymnu.

---

Od kiedy hymn jest oficjalnym hymnem Węgier?

„Isten, áldd meg a magyart” był używany jako hymn od 1844 roku, jednak oficjalnie uznano go za hymn narodowy dopiero w 1989 roku, w czasie przemian demokratycznych na Węgrzech.

---

Dlaczego hymn Węgier jest tak ważny dla narodu?

Hymn odzwierciedla trudną historię Węgier, ich walkę o wolność i cierpienia narodu. Jest jednocześnie modlitwą o boską opiekę i błogosławieństwo, co nadaje mu głęboki duchowy wymiar.

---

Która część hymnu jest śpiewana podczas oficjalnych uroczystości?

Podczas uroczystości oficjalnie wykonuje się jedynie pierwszą strofę hymnu, która zawiera błagalną modlitwę o ochronę i dobrobyt narodu.

---

Czy hymn ma swoje alternatywne wersje?

Hymn ma różne aranżacje muzyczne, ale oficjalna melodia pochodzi od Ferenca Erkela. Inne utwory patriotyczne, jak „Szózat” czy „Marsz Rakoczego”, często towarzyszą węgierskim ceremoniom, ale pełnią rolę uzupełniającą.

---

Jakie są główne motywy tekstu hymnu?

Tekst hymnu skupia się na modlitwie o ochronę i pomyślność Węgier. Odwołuje się do historycznych trudności, takich jak najazdy mongolskie, jarzmo tureckie i walki z Habsburgami, a także wyraża nadzieję na odkupienie win i przyszły dobrobyt.

---

Czy hymn jest związany z religią?

Hymn ma wyraźny charakter religijny, ponieważ jest modlitwą skierowaną do Boga. Odwołania do boskiej opieki i sprawiedliwości nadają mu podniosły i duchowy ton.

---

Czy hymn Węgier był kiedyś zmieniany?

Tekst hymnu pozostał niezmieniony od jego powstania, jednak jego oficjalne uznanie i użycie zależały od okresów historycznych. W czasach komunistycznych istniały próby jego zastąpienia, ale zakończyły się one niepowodzeniem.